Đạo diễn Lê Hoàng và "vai diễn" Lê Thị Liên Hoan (nguyễn thanh bình)

[hoangtube]

Đạo diễn Lê Hoàng và "vai diễn" Lê Thị Liên Hoan

Lê Hoàng - đạo diễn điện ảnh: Nhiều người đã biết. Lê Hoàng - tác giả kịch bản sân khấu: Nhiều người đã hay. Lê Hoàng - đạo diễn phim truyền hình: Nhiều người đang chứng kiến. Lê Hoàng - tiểu phẩm "đều như vắt chanh" đăng báo Thanh Niên vào mỗi chủ nhật hàng tuần, nhiều người đã và đang đọc.

Nhưng có một Lê Hoàng "núp" dưới bút danh Lê Thị Liên Hoan vẫn đều đặn xuất hiện trên An ninh Thế giới (số cuối tháng và giữa tháng), báo dành cho "chị em" như Phụ nữ TP. HCM, Đẹp; rồi Thể thao & Văn hóa thì còn nhiều độc giả chưa biết. Và càng ít người biết hơn, khi vào những ngày đầu tháng 7 này, đạo diễn Lê Hoàng chính thức trở thành tác giả của hơn 1.000 trang sách (chính xác là: 1.108 trang sách).

Tôi không có mặt ở TP HCM để vinh dự được Lê Hoàng ký tặng sách, nhưng ở Hà Nội, tôi may mắn là một trong những người sớm nhất được cầm trên tay cuốn sách thứ 3, cuốn sách mới nhất của đạo diễn Lê Hoàng, dày 484 trang: "Thư của Trứng gà gửi Chứng khoán" (NXB Trẻ và Phương Nam Books ấn hành).

Đây cũng là cuốn sách chính thức đưa vị "đạo diễn của những tuyên bố" này vào "danh sách" những tác giả - đạo diễn đã có 1.000 trang sách (sau 2 cuốn sách "Phỏng vấn một… anh hề" - NXB Văn nghệ, 4/2007 và "Thư của bà vợ gửi cho bồ nhí" - NXB Trẻ, 1/2009).

Tất nhiên Lê Hoàng không có ý thức về "kỷ lục" này. Bởi suốt hơn chục năm qua, Lê Hoàng viết báo đơn giản vì thấy có… quá nhiều bài báo dở, quá nhiều nhà báo vụng, quá nhiều tòa soạn kêu thiếu bài.

Những bài viết đầu tiên trên Tuổi trẻ Cười như "Chuyện một chiếc cầu… thang đã gãy", "Vụ án CG", "Trận đấu cuối cùng", "Tìm trẻ lạc", "Điếu văn của anh Ổi đọc trong lễ tiễn anh Me về nơi an nghỉ cuối cùng", "Cá voi trong thành phố", "Những lý do kẹt xe của năm 2010",… đã được nhiều người chú ý. Sau đó, với cái bút danh độc đáo - Lê Thị Liên Hoan - được "mua" bản quyền từ chính tên của… vợ, Lê Hoàng tiếp tục "làm mưa làm gió" với các bài phỏng vấn từ trên trời xuống… dưới cả mặt đất.

Anh có thể thực hiện những cuộc phỏng vấn với Ngọc Hoàng, với ông Trời, rồi phỏng vấn Chí Phèo, Thị Nở, phỏng vấn Vua hề Sạc-lô, phỏng vấn ông Nô-en, bà Nô-en. Thậm chí, một con giun, một cục gạch, một bức tường, một cô gái, một anh cảnh sát, một nhà giáo, một ông giám đốc nào đó cũng "bị" Lê Hoàng lấy làm cái cớ để truyền tải vấn đề giao thông hay giáo dục…

Tất nhiên, ở đấy, người hỏi và người trả lời đều chỉ có một: Lê Hoàng (và có lẽ, đến bây giờ, Lê Hoàng cũng là cây bút giữ được kỷ lục về thể loại phỏng vấn "ảo" độc đáo ấy).

Nói chung, dưới mắt Lê Hoàng, bất cứ cái gì cũng có thể thành đề tài. Vì thế, trong một lần ngồi uống cà phê với Lê Hoàng (mà thực ra là anh thích uống Pépsi hay Côca) ở gần Hãng phim Giải Phóng, anh tỏ ra gay gắt khi thấy có nhà báo kêu thiếu đề tài để viết. Tất nhiên, "cái viết" của mỗi người mỗi khác. Các nhà báo không thể so với "cái viết kiểu Lê Hoàng".

Và Lê Hoàng cũng "chả dám" (dại gì) so với "cái viết" của các văn nhân, thi sĩ. Vì thế, đề tài của nhà báo khác với đề tài của Lê Hoàng. Nhà báo muốn có được đề tài hay, "độc" thường phải đi. Còn Lê Hoàng, chỉ cần tòa soạn nào đó đưa ra yêu cầu, nếu chưa phải chỗ thân quen, khi anh đã "ngã ngũ" được yêu cầu về… nhuận bút là có ngay dăm ba "đề tài" độc.

Bởi đơn giản, mỗi ngày Lê Hoàng kẹp nách hàng chục tờ báo, từ chính thống tới tạp chí được nhiều người cho là "lá cải". Lê Hoàng vừa đọc, và trong đầu anh đã hiện ra những bài viết của riêng mình. Trước một vấn đề, Lê Hoàng thường hay chọn cách nói ngược.

Người ta nói làm cái đó rất khó, anh bảo quá dễ. Người ta bảo phức tạp quá, anh có thể "hô biến" nó thành đơn giản. Trong cuộc sống, người ta quan niệm công chức văn minh thì phải đi giày đến công sở. Anh muốn chứng minh đi dép xăng đan bốn mùa vẫn thừa… lịch lãm.

Người ta bảo thời hiện đại, thế kỷ XXI rồi, phải viết thẳng trên laptop rồi gửi "mêu", anh chứng minh ngay: viết bằng tay vẫn có thể viết nhanh, vẫn có thể viết nhiều, và vẫn khiến các tòa soạn phải… trả nhuận bút cao! Còn laptop mua quá dễ, và anh mua liền một cái máy tính đắt tiền, nhỏ xinh, nhưng chỉ để đấy, thi thoảng lôi ra ngắm, giống như ngắm một chàng trai, một cô gái đẹp trên phố. Trong số những người đã gặp, tôi nhận ra một điều, Lê Hoàng là người "điêu ngoa" nhất. Nhưng không "điêu" không phải Lê Hoàng.

[IMGL]https://vietnamdatnuoctoiyeu.com/images/lehoang1.jpg[/IMGL]



















Nhưng vì sao Lê Hoàng có thể viết được nhiều như thế? Câu trả lời đơn giản: vì anh là người vô cùng thông minh và nổi tiếng bởi sở hữu một cái giọng chua ngoa, "điêu điêu", hóm hỉnh. Đặc biệt, khi không đi làm phim anh có thể ngồi viết suốt ngày. "Thư phòng" quen thuộc và gợi nhiều "cảm hứng" viết lách nhất của Lê Hoàng đó là… cái bàn ăn ở bếp. Đó là chỗ ngồi lý tưởng nhất, vì nó… mát. Ở đó, luôn có sẵn những xếp giấy trắng ngà, những cây bút như mọi cây bút khác. Anh ngồi xuống và có thể "ngoáy" một lúc dăm ba bài. Tôi nghĩ rằng Lê Hoàng là một người viết… tốn nhiều giấy nhất Việt Nam.

Không hẳn bởi anh viết nhiều, mà bởi lẽ, chữ của Lê Hoàng vô cùng… khó đọc, vì thế mỗi chữ của anh rất to, rất kềnh càng và… rất thưa. Bản thảo viết xong bỏ đó cả một đống, khi tòa soạn nào alô một cái, thì dù kể cả đang lúc mải miết mấy tháng ở phim trường, Lê Hoàng vẫn luôn sẵn bài vở.

Tôi không khẳng định tất cả những trang viết của Lê Hoàng trang nào cũng hay, cũng xuất sắc cả. Nhưng tôi dám chắc, viết được hơn 1.000 trang và định hình ra được một "màu sắc" tiểu phẩm riêng cho báo chí như Lê Hoàng đã viết không phải chuyện dễ, ngay cả với những nhà văn được cho là chuyên nghiệp. Và cũng chẳng có mấy ai viết báo có "thương hiệu" tới mức được các đơn vị xuất bản săn đón và sẵn sàng bỏ tiền in sách như trường hợp Lê Hoàng. Bởi cái thể loại mà Lê Hoàng chọn không chỉ đòi hỏi vốn sống, cũng không chỉ cần ở người viết một sự thông minh, một chút láu cá, một chút hóm hỉnh.

Tiểu phẩm như Lê Hoàng viết, cần cả ở người viết sự dũng cảm để đưa ra những ý kiến mang tính phản biện. Lê Hoàng đã dám nói, bằng một cách thức và giọng điệu riêng, để lan truyền cho người đọc những góc nhìn khác, trực diện hơn. Ở đó, không ngoại trừ cả sự chủ quan từ góc nhìn của người viết. Nhưng dám bộc lộ chính kiến của mình, như khi Lê Hoàng viết về bóng đá, điện ảnh, phim truyền hình "thương hiệu" Việt,… quả thực không nhiều người cầm bút dám nói, hoặc dám chọn lựa một cách nói.

Tôi không nghĩ Lê Hoàng viết báo để cầu sự vinh danh, cầu sự nổi tiếng. Bởi sự thông minh của Lê Hoàng, và bởi sự quá nổi tiếng của anh ở lĩnh vực điện ảnh. Tôi cũng không nghĩ anh tham tiền như từng có người nói với tôi, vì nếu tham tiền hẳn một người thông minh cỡ Lê Hoàng không chọn công việc viết lách vốn nhọc nhằn và căng thẳng.

Tôi càng không tin Lê Hoàng muốn "dùng" báo chí để hạ bệ đồng nghiệp hay một ai đó. Và hẳn rồi, bằng thái độ công dân của mình, anh cũng không thông qua những bài viết của mình đề làm ép-phê cho ai, không tống tiền doanh nghiệp hay tạo xì-căng-đan…

Tôi nghĩ đơn giản rằng, anh là một trí thức không chấp nhận lựa chọn sự im lặng để sống. Sống, với Lê Hoàng là sống nghiêm túc và làm việc nghiêm túc. Đã làm việc là phải góp ý và xây dựng. Anh lựa chọn cái viết, như một cách chống lại sự cô đơn, chống lại sự lười biếng, nhàn tản, vô cảm, đồng thời để xây dựng và tỏ bày chính kiến của mình.

Tất nhiên, người nào dù uyên bác đến mấy thì nói nghìn lời cũng phải "vụng" dăm câu dăm ý. Nhưng thâm sâu qua mỗi tiểu phẩm của Lê Hoàng, dù anh có gửi gắm thông qua những hình thức thể hiện là phỏng vấn, nhật ký hay viết thư, viết thơ… thì cuối cùng, cái điều muốn tỏ bày cũng đã hiện hình lên trang giấy.

Không ai có thể đọc được liền một lúc hơn 1.000 trang viết của Lê Hoàng. Vì nó, dù đã được bàn tay của những người làm sách sắp xếp khá khéo léo, nhưng vẫn còn rất "nặng". Đọc Lê Hoàng cần nhẩn nha, cần động não, cần một chút hài hước và đặc biệt, cần có một tấm lòng rộng mở để thu nhận những gì không có sẵn, để gạt đi những gì quá chanh chua, gạt đi những dấu vết cực đoan luôn hiện hữu ở mỗi cá nhân người cầm bút, và, gạt đi cả những bài viết li ti, nhẹ nhàng có thể được tác giả viết trong một ngày "khó ở" hay "xấu trời" nào đó.

Cuối cùng, tôi nghĩ: 100 người đọc sách tiểu phẩm của đạo diễn Lê Hoàng thì có 33 người rất thích, 33 người thích vừa vừa, 33 người không thích, và 1 người vừa vỗ đùi vừa nghi ngờ: "Vẫn hay đấy nhỉ?". Và người đó, rất có thể chính là đạo diễn Lê Hoàng!


NGUYỄN THANH BÌNH

(Báo VNCA số 107)